Πέτρα στα Νεφρά: Αιτία, συμπτώματα και θεραπεία

Η πέτρα στα νεφρά, γνωστή και ως νεφρολιθίαση είναι μια από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος.
Πρόκειται για τη συσσώρευση αλάτων και μετάλλων που συγκεντρώνονται και σχηματίζουν σκληρούς κρυστάλλους στα νεφρά.
Αυτές οι πέτρες όπως τις ονομάζουμε μπορεί να κυμαίνονται σε μέγεθος, από μικρούς κόκκους άμμου έως μεγάλους σχηματισμούς που καταλαμβάνουν ολόκληρο το νεφρό και μπορούν να προκαλέσουν έντονο πόνο, ειδικά όταν κινούνται μέσα στο ουροποιητικό σύστημα.

Ποιες είναι οι αιτίες που δημιουργούνται οι πέτρες στα νεφρά;

Οι πέτρες στα νεφρά σχηματίζονται όταν τα ούρα περιέχουν περισσότερες ουσίες που μπορούν να σχηματίσουν κρυστάλλους, οι ακριβείς αιτίες της πέτρας στα νεφρά δεν είναι πάντα γνωστές.
Οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν είναι:
1. Διατροφή: Υψηλή πρόσληψη νατρίου, πρωτεΐνης και οξαλικού οξέος ή σε ζωική πρωτεΐνη και αλάτι μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο δημιουργίας (π.χ. σοκολάτα, σπανάκι, παντζάρια, ξηροί καρποί)
2. Μη σωστή σίτιση: Μειωμένη πρόσληψη καλίου, μαγνησίου και κιτρικού οξέος μέσα από τις τροφές.
3. Αφυδάτωση: Όταν δεν πίνουμε αρκετά υγρά, τα ούρα γίνονται πιο συγκεντρωμένα και ευνοείται ο σχηματισμός κρυστάλλων.
4. Οικογενειακό ιστορικό: Άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης στα νεφρά έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης.
5. Ιατρικές παθήσεις & Ασθένειες: Ορισμένες παθήσεις, όπως η υπέρταση, υπερπαραθυρεοειδισμός , ο διαβήτης και η παχυσαρκία, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο.
6. Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά και τα αντισυλληπτικά, μπορούν να προκαλέσουν πέτρες στα νεφρά.

Ποια είναι τα συμπτώματα από τις πέτρες στα νεφρά;

Τα συμπτώματα της πέτρας στα νεφρά ποικίλουν ανάλογα με το μέγεθος και τη θέση της πέτρας. Συνήθως τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
1. Έντονος πόνος στην πλάτη, την πλευρά ή την κοιλιά: Πόνος στην οσφυϊκή περιοχή, ο οποίος μπορεί να επεκταθεί στη βουβωνική χώρα και την κοιλιά.
2. Αίμα στα ούρα: Μπορεί να εμφανιστεί ροζ, κόκκινο ή καφέ χρώμα στα ούρα.
3. Ναυτία και έμετοι: Συχνά συνοδεύουν τον έντονο πόνο.
4. Συχνή και επώδυνη ούρηση: Όταν η πέτρα βρίσκεται κοντά στην κύστη.
5. Δυσουρία: Πόνος ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
6. Πυρετός και ρίγη: Εμφανίζονται σε περίπτωση μόλυνσης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της πέτρας στα νεφρά;

Η διάγνωση της πέτρας στα νεφρά γίνεται με βάση τα συμπτώματα και τις απεικονιστικές εξετάσεις μέσω:
1. Υπερηχογραφήματος ή Αξονικής Τομογραφίας: Αφορά ανώδυνες εξετάσεις που λαμβάνονται εικόνες των νεφρών και των ουρητήρων και έτσι έχουμε την εκτίμηση του μεγέθους και της θέσης τους.
2. Απλή ακτινογραφία κοιλίας: Μπορεί να εντοπίσει μεγάλες πέτρες.
3. Ανάλυση ούρων: Για να ελέγξει για την παρουσία αίματος ή άλλων ανωμαλιών καθώς και για τον εντοπισμό ουσιών που προδιαθέτουν στο σχηματισμό λίθων.
4. Αιματολογικές Εξετάσεις: Για τον έλεγχο των επιπέδων ουρικού οξέος, ασβεστίου και άλλων ουσιών.

Ποια είναι η θεραπεία που αντιμετωπίζεται η πέτρα στα νεφρά;

Η θεραπεία της πέτρας στα νεφρά εξαρτάται από το μέγεθος, τη θέση και τη σύνθεση της πέτρας, καθώς και από τα συμπτώματα του ασθενή.
Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:
1. Αύξηση πρόσληψης υγρών: Η κατανάλωση πολλών υγρών βοηθά στη διάλυση μικρών λίθων.
2. Φάρμακα: Χορηγούνται παυσίπονα για την ανακούφιση από τον πόνο τη μείωση των ναυτιών και τη χαλάρωση των μυών των ουρητήρων και σε ορισμένες περιπτώσεις φάρμακα που βοηθούν στη διάλυση των λίθων, όπως οι αλκαλοποιητές ούρων.
3. Εξωσωματική λιθοτριψία: Μη επεμβατική μέθοδος κατά την οποία χρησιμοποιούνται υψηλής ενέργειας ηχητικά κύματα για τη θραύση των λίθων σε μικρότερα κομμάτια.
4. Ουρητηροσκόπηση – Ενδοσκοπική Χειρουργική: Χρησιμοποιείται όταν οι πέτρες είναι πολύ μεγάλες ή δεν μπορούν να αποβληθούν φυσικά. Ο γιατρός με έναν λεπτό σωλήνα που εισάγεται μέσω της ουρήθρας μπορεί να αφαιρέσει ή να θρυμματίσει τις πέτρες με ειδικά εργαλεία.
5. Χειρουργική επέμβαση – Νεφρολιθοτομή ή Ουρητηρολιθοτομή: Σε σπάνιες περιπτώσεις, απαιτείται ανοικτή χειρουργική επέμβαση αφαίρεση πολύ μεγάλων ή πολύπλοκων πετρών.

Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης για την αποφυγή δημιουργίας πέτρας στα νεφρά;

1. Κατανάλωση άφθονου νερού για σωστή ενυδάτωση: Τουλάχιστον 2 λίτρα ημερησίως για να αποφευχθεί η συγκέντρωση των ούρων.
2. Μείωση πρόσληψης αλατιού και ζωικής πρωτεΐνης: Αυτές οι ουσίες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων.
3. Ισορροπημένη διατροφή: Περιορίστε την πρόσληψη νατρίου, πρωτεΐνης και οξαλικού οξέος και αυξήστε την πρόσληψη καλίου, μαγνησίου και κιτρικού οξέος.
4. Αποφυγή τροφών πλούσιων σε οξαλικά άλατα: Όπως τα σπανάκια, τα παντζάρια και η σοκολάτα.
5. Τακτική άσκηση και έλεγχος του βάρους: Βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους και στη βελτίωση της λειτουργίας των νεφρών. Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού λίθων.
6. Έλεγχος των υποκείμενων παθήσεων: Εάν πάσχετε από υπέρταση, διαβήτη ή παχυσαρκία, είναι σημαντικό να τις διαχειρίζεστε σωστά.

Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία μπορούν να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές, ενώ η πρόληψη μέσω αλλαγών στη διατροφή και τον τρόπο ζωής είναι το κλειδί για την αποφυγή μελλοντικών επεισοδίων.
Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε πέτρα στα νεφρά, συμβουλευτείτε μας για την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.