Καρκίνος ουροδόχου κύστης
Επισκόπηση
Τι είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης;
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι ένας συνηθισμένος τύπος καρκίνου που ξεκινά από τα κύτταρα της κύστης. Η κύστη είναι ένα μυϊκό όργανο στην κάτω κοιλία σε σχήμα σφαίρας που αποθηκεύει τα ούρα.
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης συνήθως ξεκινά από τα κύτταρα (ουροθηλιακά κύτταρα) που καλύπτουν το εσωτερικό της κύστης σας. Τα ουροθηλιακά κύτταρα βρίσκονται επίσης στoυς νεφρούς και στους σωλήνες (ουρητήρες) που συνδέουν τα νεφρά με την κύστη. Ο ουροθηλιακός καρκίνος μπορεί επίσης να εμφανιστεί στους νεφρούς και στους ουρητήρες, αλλά είναι πολύ πιο συχνός στην ουροδόχο κύστη.
Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου της ουροδόχου κύστης εντοπίζονται στα αρχικά στάδια, όταν ο καρκίνος είναι εξαιρετικά ιάσιμος. Αλλά ακόμα και σε περιπτώσεις που θεραπεύονται σε αρχικό στάδιο, μπορεί να επανέλθει. Για αυτό τον λόγο, ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης συνήθως χρειάζονται επαναληπτικές εξετάσεις για χρόνια μετά την θεραπεία, ώστε να μην υπάρξει υποτροπή.
Συμπτώματα
Σημεία και συμπτώματα καρκίνου της ουροδόχου κύστης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αίμα στα ούρα (αιματουρία), που μπορεί να κάνει τα ούρα να έχουν ανοιχτό κόκκινο χρώμα ή καφέ, αν και μερικές φορές μπορεί τα ούρα να φαίνονται κανονικά και το αίμα να εμφανιστεί μόνο σε εξέταση εργαστηρίου.
- Συχνή ούρηση
- Πόνο κατά την ούρηση
- Πόνο στην μέση
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης ξεκινά όταν κύτταρα μέσα στην κύστη αναπτύσσουν μεταλλάξεις στο DNA τους. Το DNA ενός κυττάρου αποθηκεύει τις οδηγίες που λένε στο κύτταρο τι να κάνει. Οι αλλαγές αυτές οδηγούν τα κύτταρα να μεγαλώνουν και να πολλαπλασιάζονται ραγδαία. Τα καρκινικά κύτταρα συνεχίζουν να ζουν τη στιγμή που τα υγιή κύτταρα πεθαίνουν όπως είναι ο φυσιολογικός κύκλος της ζωής τους. Αυτό προκαλεί την ύπαρξη υπεράριθμων κυττάρων στην κύστη που σχηματίζουν μία μάζα που ονομάζεται όγκος. Με τον καιρό, τα μεταλλαγμένα κύτταρα μπορεί να ξεφύγουν και να εξαπλωθούν σε άλλα σημεία του σώματος (μετάσταση).
- Ουροθηλιακό καρκίνωμα. Το ουροθηλιακό καρκίνωμα, παρουσιάζεται στα κύτταρα που σχηματίζουν την εσωτερική επιφάνεια της κύστης. Τα ουροθηλιακά κύτταρα εκπτύσσονται όταν η κύστη σας είναι γεμάτη και συμπτύσσονται όταν αδειάζει. Τα ίδια αυτά κύτταρα καλύπτουν την εσωτερική επιφάνεια των ουρητήρων και της ουρήθρας και έτσι ο καρκίνος μπορεί επίσης να εκδηλωθεί και σε αυτά τα όργανα. Το ουροθηλιακό καρκίνωμα είναι ο πιο γνωστός τύπου καρκίνου της ουροδόχου κύστης στην Ελλάδα.
- Πλακώδες καρκίνωμα. Το πλακώδες καρκίνωμα σχετίζεται με τον χρόνιο ερεθισμό της ουροδόχου κύστης – για παράδειγμα, από μία λοίμωξη ή από μακροχρόνια χρήση καθετήρα. Το πλακώδες καρκίνωμα είναι σπάνιο στην Ελλάδα. Είναι πιο συνηθισμένο σε μέρη του κόσμου όπου μία συγκεκριμένη παρασιτική λοίμωξη (σχιστοσωμίαση) είναι κοινή αιτία λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης.
- Αδενοκαρκίνωμα. Το αδενοκαρκίνωμα ξεκινά από κύτταρα που σχηματίζουν βλεννογόνους αδένες μέσα στην ουροδόχο κύστη. Το αδενοκαρκίνωμα στην ουροδόχο κύστη είναι αρκετά σπάνιο.
Μερικοί τύποι καρκίνου της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνουν περισσότερα από ένα τύπο κυττάρου.
Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για καρκίνο της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα. Το κάπνισμα (τσιγάρων, πούρων, πίπας) μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες καρκίνου καθώς προκαλούν την συσσώρευση επιβλαβών χημικών ουσιών στα ούρα. Όταν καπνίζετε, το σώμα σας επεξεργάζεται τις χημικές ουσίες που βρίσκονται στον καπνό και αποβάλλει μερικές από αυτές με τα ούρα σας. Αυτές οι επιβλαβείς χημικές ουσίες μπορεί να βλάψουν το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης σας κάτι που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.
- Προχωρημένη ηλικία. Οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου αυξάνονται καθώς μεγαλώνει η ηλικία σας. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν ηλικίες άνω των 55.
- Φύλο. Οι άντρες είναι πιθανότερο να εμφανίσουν καρκίνο ουροδόχου κύστης από τις γυναίκες.
- Έκθεση σε συγκεκριμένες χημικές ουσίες. Οι νεφροί σας παίζουν καίριο ρόλο στο να φιλτράρουν επιβλαβείς χημικές ουσίες από την κυκλοφορία του αίματος και να τις μεταφέρουν στην κύστη σας. Λόγω αυτού, θεωρείται ότι έκθεση σε επιβλαβείς χημικές ουσίες, μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου στην ουροδόχο κύστη. Χημικές ουσίες που έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση καρκίνου περιλαμβάνουν το αρσενικό και χημικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή χρωμάτων, ελαστικών, δερμάτινων ειδών, υφασμάτων και προϊόντων βαφής.
- Ιστορικό θεραπειών για καρκίνο. Η θεραπεία με το αντικαρκινικό φάρμακο κυκλοφωσφαμίδη αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου. Ασθενείς που έχουν κάνει θεραπείες με στοχευμένες ακτινοβολίες στην πύελο για μία προηγούμενη περίπτωση καρκίνου, έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο στην κύστη τους.
- Χρόνια φλεγμονή της ουροδόχου κύστης. Χρόνια ή επαναλαμβανόμενη λοίμωξη ή φλεγμονή (κυστίτιδα), όπως αυτές που μπορεί να συμβούν σε μακροχρόνια χρήση ουροκαθετήρα μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες πλακώδους καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Σε μερικές περιοχές του κόσμου, το πλακώδες καρκίνωμα σχετίζεται με την χρόνια φλεγμονή που προκαλείται από την παρασιτική μόλυνση γνωστή ως σχιστοσωμίαση.
- Προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου. Αν είχατε στο παρελθόν καρκίνο της ουροδόχου κύστης, έχετε αυξημένες πιθανότητες να επανεμφανιστεί. Εάν κάποιος από τους συγγενείς σας εξ’ αίματος – ένας γονιός, ένας αδελφός ή ένα παιδί – έχουν ιστορικό καρκίνου της ουροδόχου κύστης, μπορεί να σημαίνει ότι έχετε αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσετε καρκίνο της κύστης, αν και είναι σπάνιο να είναι κληρονομικός ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης. Ένα οικογενειακό ιστορικό του συνδρόμου Lynch, γνωστό επίσης ως κληρονομικός μη πολυποδιακός καρκίνος του παχέος εντέρου (HNPCC), μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου στο ουροποιητικό σύστημα, όπως επίσης στο παχύ έντερο, στη μήτρα, στις ωoθήκες και σε άλλα όργανα.
Αν και δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος να εμποδίσετε την εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης, μπορείτε να κάνετε βήματα που θα σας βοηθήσουν να μειώσετε τις πιθανότητες. Για παράδειγμα:
- Μην καπνίζετε. Αν δεν καπνίζετε ήδη, μην το ξεκινήσετε. Αν καπνίζετε, μιλήστε στον γιατρό σας ώστε να φτιάξετε ένα πλάνο για να το σταματήσετε. Ομάδες υποστήριξης, φάρμακα και άλλοι μέθοδοι μπορούν να σας βοηθήσουν να το κόψετε.
- Να προσέχετε όταν είστε σε περιβάλλον με χημικές ουσίες. Αν δουλεύετε με χημικές ουσίες, να ακολουθείτε όλα τα πρωτόκολλα ασφαλείας ώστε να αποφύγετε τυχούσα έκθεση σας σε αυτά.
- Να επιλέγετε φρούτα και λαχανικά. Επιλέξτε μια διατροφή με πλούσια ποικιλία σε φρούτα και λαχανικά. Τα αντιοξειδωτικά στα φρούτα και στα λαχανικά μπορούν να βοηθήσουν να μειωθούν οι πιθανότητες του καρκίνου.